Enkel en Voet
De voet is het lichaamsdeel waarop we staan en het zorgt ervoor dat we kunnen stappen. De voet is via het enkelgewricht verbonden met het onderbeen. De mens is het enige zoogdier dat continu op zijn twee voeten rechtstaat. Zo is men in staat om met de handen een andere functie uit te voeren.
Maar staan en stappen zijn niet de enige functies van de voeten. Ze werken als een hefboom om een voorwaartse beweging te maken bij het lopen. Ze dragen ons lichaamsgewicht, werken als een schokbreker bij springen of vallen. Daarnaast zorgen ze voor onze balans, denk maar aan de behendigheid in de voeten van turnster bij de balkoefening. Doordat ze zich aanpassen aan oneffen ondergronden hebben ze een stabiliserende functie. Wanneer voeten gezond en goed getraind zijn, zorgen ze voor een goede houding. Dit zorgt ook voor een verbetering van de stand in de enkels, knieën, heupen en rug.
De voet telt 26 botten en maar liefst 33 gewricht. Wanneer men de botten in de beide voeten samentelt, komt men aan een kwart van alle botten in het lichaam.
Het enkelgewricht wordt gevormd uit 3 beenderen. Het scheenbeen (tibia) en het kuitbeen (fibula) uit het onderbeen en het sprongbeen (talus). Dit is het bovenste spronggewricht en zorgt voor het op- en neer heffen van de voet.
De voet kan men onderverdelen in 3 delen:
- De achtervoet wordt gevormd door het hielbeen (calcaneum) en het bovengenoemde sprongbeen. Het gewricht tussen deze twee beenderen noemt men het onderste spronggewricht. Dit zorgt voor het kantelen van de voet zodat de voet zich aanpast wanneer men op oneffen grond stapt.
- De middenvoet bestaat uit de vijf voetwortelbeenderen. Artrose komt hier vaak voor, bij sommige mensen is het nodig om de beentjes onderling vast te zetten zodat ze geen pijn meer hebben bij het stappen.
- De voorvoet bestaat uit de 5 middenvoetsbeentjes (metatarsalen) en de 5 tenen. Analoog met de hand zien we dat elke teen opgesplitst is in 3 botjes, tenzij de grote teen, deze heeft er maar 2. Een vaak voorkomend probleem ter hoogte van de voorvoet is de hallux valgus. Hierbij zien we dat de grote teen scheef groeit en er knobbels op de binnenkant van de voet ontstaan.
Om de complexe beweging van het stappen uit te voeren hebben we in totaal 120 spieren, gewrichtsbanden en zenuwen in de voet. Hierna volgt een toelichting op een aantal van hen:
- De gewrichtsbanden van de enkel. Deze lopen zowel aan de binnen- als aan de buitenkant van de enkel. Deze zorgen voor stabiliteit van de enkel. Bij een verstuikte enkel, enkeldistorsie, kan het zijn dat een gewrichtsband verrekt of scheurt.
- De achillespees. Deze vormt een verbinding tussen de kuitspier en het hielbeen. Wanneer deze spier aangespannen wordt, kunnen we op onze tenen gaan staan. Een ontsteking van deze pees geeft pijn ter hoogte van de achterzijde van de hiel.
- De fascia plantaris. Dit is een grote en stevige pees die ter hoogte van de voetzool loopt. Bij het zogenaamde hielspoor hebben mensen pijn ter hoogte van de onderzijde van de hiel.
- De tibialis posteriorpees. Deze loopt via de binnenzijde van de enkel naar de voet. Mensen met platvoeten hebben een doorgezakte middenvoet. Zo kan deze pees ontsteken of scheuren.
