Nieuwe heup

ROBOT GEASSISTEERD PLAATSEN VAN HEUPPROTHESES

Heupprotheses worden in het ziekenhuis van Izegem geplaatst met behulp van de CORI Advanced Robot. De voordelen zijn:

- Preciezere plaatsing van de prothese componenten (0,1 mm nauwkeurig!).

- De robot is intelligent, en houdt tijdens de plaatsing rekening met de specifieke anatomie van de patiënt. Hierdoor kan voor iedere patiënt een optimale positie van het implantaat gekozen worden.

- De CORI Advanced Robot kan voor de implantatie de ideale ligamentaire spanning voorspellen, waardoor de heup natuurlijker aanvoelt.

- Een beter alignement en ligamentaire balans zorgt voor een significant betere functie van de heup. De prothese gaat ook langer mee.

- Voor de operatie zijn geen uitgebreide CT-scan beelden nodig. Door de snelle vooruitgang in de medische technologie kan deze straling vermeden worden.

In Izegem worden  de heupprotheses geplaatst via de direct anterieure toegangsweg (DAA). De heup wordt langs de voorzijde benaderd. Dit heeft enkele belangrijke voordelen:

Geen spierschade

Minder luxaties

Minder bloedverlies

Snellere revalidatie

Wat is de aanleiding voor de operatie?

Een heupprothese of kunstheup wordt geplaatst om de pijn en ongemakken in de heup te verlichten en om de beweeglijkheid te verhogen.

Verschillende aandoeningen kunnen pijn aan het heupgewricht veroorzaken door aantasting van de kraakbeenlaag. Vaak is het een slijtageproces – arthrose - dat toeneemt met de leeftijd. Daarnaast kan ook een ongeval aan de basis liggen. Soms kan het bot net onder het kraakbeen afsterven (avasculaire necrose) waardoor later ook het kraakbeen beschadigd wordt. Sommige (niet alle) reumatische aandoeningen kunnen op termijn de heup aantasten. Andere mensen hebben een afwijkende heup van bij de geboorte, waardoor er sneller slijtage optreedt. Ook impingement van de heup kan aanleiding geven tot vroege artrose. Obesitas en roken hebben een slechte invloed op het kraakbeen. Bij sommige breuken van de heup moet onmiddellijk een heupprothese geplaatst worden omdat het gewricht niet te herstellen is.

De totale heupprothese

Bij een totale heupprothese wordt de heupkop verwijderd en vervangen door een nieuwe kop die vast zit op een steel die verankerd wordt in het dijbeen. Het beschadigde kraakbeen wordt verwijderd van de heuppan. Daarna wordt de pan opnieuw bekleed met een kunstlaag.

De componenten van de heupprothese zijn opgebouwd uit een super-metaal ( een legering van chroom-kobalt of titanium), hoogwaardige plastics (polyethyleen) en keramiek.

De steel kan op twee verschillende manieren verankerd worden in het dijbeen. Bij een gecementeerde steel gebruikt men botcement. Dit is een twee componenten fixeermiddel dat de steel vastzet in het bot. Bij een ongecementeerde steel of ingroeisteel ligt een hydroxyapatiet coating – een dun poreus laagje - op het metaal. Hierop kan het bot vastgroeien. Beide systemen hebben specifieke voor en nadelen. De chirurg zal samen met u beslissen welk systeem het beste is voor u.
Voor de fixatie van de pan in de heupkom wordt standaard voor ongecementeerd of ingroei gekozen.

De levensduur van de heupprothese is sterk afhankelijk van het activiteitsniveau van de patiënt. De sterke wetenschappelijke ontwikkelingen hebben de laatste jaren voor een revolutie gezorgd op dit vlak.

Voorbereiding

Voor de operatie zal een nazicht van uw hart en longen uitgevoerd worden. Er dient een ECG (hartfilmpje), bloedname en een longfoto te gebeuren. Een afspraak hiervoor wordt geregeld op de consultatie. U krijgt een formulier mee naar huis dat u moet invullen voor de anesthesist, de arts die u zal verdoven.

Bloed verdunnende medicatie, zoals Marcoumar, Xarelto en Plavix, dienen een tiental dagen voor de operatie gestopt te worden. Bij sommige patiënten zullen we tijdelijk vervangende spuitjes voorschrijven. Meestal coördineert de huisarts deze medicatie aanpassing.

Eventuele infecties, zoals tand, huid- of urineweginfecties moeten voorafgaand aan operatie behandeld worden om te vermijden dat van daaruit kiemen uw genezing zullen bermoeilijken.

Tijdens de operatie of kort volgend erop, kan het soms nodig zijn dat u een bloedtransfusie krijgt. Hebt u hiertegen bezwaren, aarzel dan niet om uw specialist hiervan op de hoogte te stellen.

In afwachting van de operatie is het belangrijk om in beweging te blijven, weliswaar binnen de pijngrens. We weten dat iemand die fitter is voor de operatie, ook sneller revalideert na de operatie. Gebruik gerust een wandelstok of kruk om de pijn te verminderen. De pijnstilling moet geoptimaliseerd worden in samenspraak met de specialist en de huisarts. Mensen met overgewicht kunnen – best onder begeleiding van een diëtist – proberen af te vallen; obesitas verhoogt de kans op verwikkelingen tijdens de operatie en zorgt ervoor dat de prothese sneller verslijt. Ook roken brengt extra risico’s met zich mee en wordt best voorafgaand aan uw opname gestopt om onnodige longcomplicaties te vermijden en de botingroei en wondgenezing te bevorderen.

Meestal verblijft u een drie tot vijf dagen in het ziekenhuis. Wanneer u het ziekenhuis verlaat, zal het mogelijk zijn om te stappen met krukken. Verdere revalidatie is echter noodzakelijk. Dit kan thuis gebeuren of als dit niet mogelijk is, in een revalidatiecentrum of hersteloord. Het is interessant om reeds voor uw opname contact op te nemen met de sociale dienst (051/334.167).

Indien noodzakelijk kan dan tijdig een aanvraag bij een hersteloord/ revalidatiecentrum ingediend worden. Als u naar huis gaat, kan reeds gezinshulp, eventueel maaltijden en een thuisverpleegster geregeld worden. Let er vooral op dat u bij al deze diensten rekening houdt met een lange wachttijd. Hoe sneller u alles reserveert, hoe beter.

Dagen voor de operatie

De dag van de operatie dient u volledig nuchter te zijn. Dit wil zeggen dat u vanaf middernacht ervoor niet meer mag eten of drinken. Dit is uitermate belangrijk om ervoor te zorgen dat er tijdens de operatie geen voedsel uit de maag in de longen terecht komt. Indien u medicatie dient te nemen, zullen de verpleegkundigen u deze eventueel nog met een klein glas water geven, afhankelijk het advies van de specialist.

Roken is verboden in het ziekenhuis en zorgt tevens voor een grotere kans op complicaties – zoals slechte wondgenezing, infectie en niet vastgroeien van de heupprothese.


De anesthesist komt u ‘s avonds of 's morgens vroeg nog een bezoek brengen en bespreekt nog eens met u de verdoving die u toegediend zal krijgen.

De opname

Gelieve alle waardevolle voorwerpen (geld, juwelen, bankkaarten) thuis te laten. In het ziekenhuis volstaat een beetje geld voor bijvoorbeeld de aankoop van een krant, een drankje in de cafetaria, .... In het ziekenhuis is er gratis Wifi; breng gerust een laptop of tablet mee.

Meld u aan bij de opname-dienst. Uw personalia worden samen met uw mutualiteitsgegevens aan de hand van uw SIS-kaart geregistreerd. Een verpleegkundige komt u in de wachtzaal van de opnameafdeling ophalen om u naar de kamer op de dienst orthopedie te brengen. Geef uw papieren voor uw werk, verzekering, ... ‘s morgens bij aankomst op de verpleegafdeling af zodat men ze tijdig kan afwerken.

Een pyjama of training is aanbevolen voor de dagen volgend op de operatie, alsook gesloten schoeisel. Dit schoeisel heeft best een breed profiel waarin de hele voet vastzit en moet kunnen dicht gedaan worden met veters.


Net voor de ingreep

Vlak voordat u naar de operatieafdeling gaat, wordt u gevraagd een operatie-hemd aan te doen en nog even naar het toilet te gaan. Voor de ingreep wordt een kathetertje met een infuus in de voorarm geplaatst. Langs deze leiding zal de anesthesist u het slaapmiddel toedienen en kunnen andere geneesmiddelen (oa antibiotica) worden toegediend. De operatiezone wordt geschoren. Zo nodig wordt een blaassonde geplaatst. De antiflebitiskousen worden aangetrokken. Vervolgens krijgt u van de verpleegkundige een zuigtablet met een kalmerend middel. Dit dient ter voorbereiding op de verdoving. Hiervan kunt u een slaperig gevoel en een droge mond krijgen. Een kunstgebit en contactlenzen moet u uitdoen, evenals een horloge en sieraden.

De ingreep

De operatie zelf duurt 1 à 2 uur, afhankelijk van de specifieke karakteristieken van de aandoening en patiënt

In Izegem wordt gebruik gemaakt van de CORI Advanced Robot  bij het plaatsen van heupprotheses. Deze robot van de nieuwste generatie maakt dat het plaatsen van de prothese veel correcter uitgevoerd kan worden. De robot is tot op 0.1 mm nauwkeurig en houdt perfect rekening met de unieke anatomie van het gewricht. Omdat de robot de ligamentaire spanning na implantatie van de prothese kan voorspellen, is het gevoel in het gewricht veel natuurlijker.

De heup herstelt sneller en het resultaat is preciezer waardoor de prothese langer meegaat.

Na de ingreep verblijft U nog even in de ontwaakruimte waar U rustig kan wakker worden. De pijnmedicatie wordt geoptimaliseerd. Er is een drain geplaatst door de huid om oud bloed uit de wonde af te voeren. U heeft één of meerdere infusen en soms een blaassonde. U krijgt wat zuurstof toegediend.
Om eventuele drukletsels door de lange ruglig te vermijden, werden tijdens de operatie zachte beschermingsmiddelen gebruikt. Onze bedden zijn voorzien van anti-decubitusmatrassen.

Als u wakker bent

Na de ingreep gaat u naar de afdeling. Soms is het nodig om u kort extra goed in de gaten te houden op de afdeling intensieve zorgen. U zal gezien worden door de arts. Die zal u vragen uw tenen te bewegen. Dit mag u gerust veel doen om de bloeddoorstroming te bevorderen.

Om flebitis te voorkomen moet u gedurende 4 weken pilletjes nemen (bv. Asaflow) of 6 weken spuitjes krijgen (bv. Clexane). De specialist beslist of u in aanmerking komt voor pilletjes afhankelijk van uw comorbiditeit (bijkomende aandoeningen).

Lichte koorts is normaal de eerste dagen na de operatie, ook wat misselijkheid kan voorkomen.

De eerste dag na de operatie is een rustdag. Even bekomen van de ingreep is geen overbodige luxe. U mag eten (lichte maaltijd) en drinken. Als het lukt mag u in de zetel zitten, rechtstaan en wandelen, doch dit is geen must.

De tweede dag na de operatie start de meer intensieve revalidatie. De dagen erna zal u meer en meer moeten oefenen tot u zelfstandig bent en naar huis kan.

Naast orthopedisten en verpleegkundigen staan ook de kinesisten en ergotherapeuten u met hun deskundigheid bij opdat uw ontslag in de beste omstandigheden zou kunnen plaats vinden.
De kinesist start reeds de dag na de operatie met revalidatie- of hersteloefeningen. Oefeningen ter bevordering van de beweeglijkheid en versterking van de spieren ter hoogte van de heup, knie en voet komen aan bod.

De ergotherapeut vult de oefeningen van de kinesist aan. Hij legt vooral de nadruk op het uithoudingsvermogen en het krachtiger maken van uw spieren via repetitieve oefeningen. Hij richt zich vooral op functionaliteit. Specifieke vragen naar de mobiliteit in de thuissituatie kunnen aan hem gesteld worden.

De eerste 4 weken zal u krukken bij de hand moeten houden, eerder uit veiligheid dan uit noodzaak. Deze kunnen via de uitleendienst van uw mutualiteit gehuurd worden. Het ziekenhuis mag geen materialen uitlenen.
Wanneer revalidatie thuis moeilijker is, kunt u steeds, via de (hoofd)verpleegkundige een contact aanvragen met de sociale dienst. Zij kennen de mogelijkheden om thuis hulp te krijgen en kunnen u helpen dingen te regelen (bijvoorbeeld: parkeerkaart, sociaal telefoontarief, vrijstelling kijk- en luistergeld, pensioenfonds, ...). Regel zo veel mogelijk reeds voor de opname, want deze diensten hebben een lange wachttijd. Hoe sneller u alles reserveert, hoe beter. Tijdens de opname nog een hersteloord of revalidatiecentrum aanvragen, is meestal te laat.

Regel reeds voor de opname extra hulp voor thuis of een hersteloord !

Ontslag
 

Na 3 à 5 dagen verlaat u het ziekenhuis. U krijgt de nodige documenten mee, zoals een brief voor de huisarts, voorschriften voor medicatie, kinesitherapie. Als u formulieren dient te laten invullen voor het werk of dergelijke, vragen wij u om dit zo snel mogelijk af te geven. Wacht niet tot de laatste dag, zodat we wat tijd hebben om dit secuur te doen.
Voor uw revalidatie kan u steeds een beroep doen op de revalidatiedienst van het ziekenhuis (kiné en/of ergo). Vraag voor uw ontslag hierover meer informatie aan de betrokken kinesist of ergotherapeut.
De hechtingen of haakjes mogen na 2 weken verwijderd worden door de huisarts.
Er wordt een afspraak gemaakt voor een controle consultatie bij de specialist na een 6-tal weken waarbij u voorafgaand aan de consultatie (kom een uurtje vroeger) een radiografie van uw heup dient te laten maken. U krijgt hiervoor een voorschrift mee.
 

Mogelijke complicaties

Het plaatsen van een heupprothese geeft over het algemeen zeer goede resultaten. Zoals bij elke operatie zijn er enkele verwikkelingen mogelijk. Het risico is klein maar niet onbestaand.
voorkomende complicaties bij een totale heupprothese.

Tijdens de eerste dagen na de operatie kan de wonde vocht afgeven. Dit is oud bloed en wondvocht dat zich een weg naar buiten zoekt. Als dit te lang zou duren of te hevig zou zijn, beperken we de oefeningen en wordt de medicatie aangepast.
U zal dus wat meer moeten rusten om niet te veel tractie op de wondranden te geven.

Pijn is in het begin – de eerste zes weken – zeker normaal. Als dit buiten proportie zou zijn, kijken we voor de zekerheid na of er niets mis is.

Zwelling van het been na de ingreep is normaal. Rust, ijs en hoogstand kan helpen. Na enkele weken verdwijnt de zwelling.

De eerste dagen na de ingreep kunt u een temperatuursverhoging of koorts hebben, die spontaan verdwijnt.

Flebitis is een ontsteking van een ader (meestal in de benen). Ze treedt vooral op bij zogenaamde ‘risicopatiënten’ die al eens flebitis hebben gehad of bij mensen met spataders. Flebitis gaat gepaard met pijn in het onderbeen (kuit), plaatselijke warmte en hardheid. Er wordt dan een onderzoek van de bloedvaten van de benen gedaan. De dosis van de bloedverdunnende spuitjes wordt tijdelijk verhoogd. 

Er kan zich een infectie van het gewricht voordoen. Als drager van een heupprothese blijft de kans op infectie bestaan, ook in de toekomst. Daarom moet u altijd uw huisarts, tandarts of andere specialist
hierover inlichten. Tijdens bepaalde behandelingen en/of ingrepen kan de arts u preventief antibiotica geven om infecties te voorkomen.

De heup kan ontwrichten of uit de kom gaan. Dit noemt men een luxatie. Het gevaar voor luxatie
is het grootst tijdens de eerste drie maanden na de ingreep, maar is een blijvend risico. Het voorkomen van ontwrichting wordt tijdens de revalidatie toegelicht.

Bij een longembool komt een bloedklontertje terecht in de bloedvaten van de longen. Een slechte bloedcirculatie kan de oorzaak zijn van longembolie. Om dit te voorkomen krijgt u dagelijks
bloedverdunnende spuitjes of pilletjes. Voldoende bewegen is eveneens belangrijk.

Huidblaren zijn meestal een reactie op de ontsmettingsstof die gebruikt wordt tijdens de operatie, of op het verband. Al naargelang de ernst van de blaren wordt de verzorging aangepast.

Sommige mensen - vooral vrouwen - kunnen een blaasontsteking krijgen. Dit wordt behandeld met de nodige medicatie.

Er kan een klein beenlengteverschil ontstaan omdat de chirurg de lengte van het been moet aanpassen
voor een betere stabiliteit van de prothese. Meestal is er weinig of geen verschil in beenlengte. Een definitieve beoordeling gebeurt pas op de eerste controleconsultatie. Als het verschil hinderlijk
is, kan een schoenzool hoger gemaakt worden of kan een hieltje in de schoen worden aangebracht.

Het spreekt voor zich dat we er alles aan doen om deze complicaties te voorkomen.

Vertel uw arts/tandarts dat u een prothese heeft. Zo kan bij een nieuwe ingreep zo nodig preventief antibiotica gegeven worden.

Antwoorden op veelgestelde vragen
 

• Wanneer mag ik met de auto rijden? - Als u een automaat heeft, en het betreft de linker heup, mag u na 2 weken opnieuw rijden als u zich daar klaar voor voelt. In alle andere gevallen na 6 weken, als u zich voldoende sterk voelt.
• Wat met metaaldetectors op het vliegveld? - Het kan inderdaad zijn dat de metaaldetectors afgaan als u het vliegtuig neemt. De veiligheidsdiensten zijn dit echter gewoon, en herkennen vlug dat u een prothese heeft.
• Wanneer mag ik in het bad? Of zwemmen? - Als de wonde perfect geheeld is. Meestal is dat na een drietal weken.
• Help, mijn stoelgang is zwart? - Dit wordt veroorzaakt door de ijzerpilletjes die u na de operatie soms dient in te nemen. Het stopt als u de pilletjes stopt. Neemt u geen ijzer? Contacteer dan uw huisarts.
• Wanneer mag ik fietsen? - Na 6 weken mag u terug fietsen. Wees voorzichtig bij het opstappen, gebruik in het begin best een vrouwenfiets.
• Wanneer mag ik mijn huishouden zelf doen? - Zodra u zich fit genoeg voelt. Meestal na een 4 tal weken.
• Hoelang ben ik arbeidsongeschikt? - Twee à drie maand, afhankelijk van uw werk en algemene toestand.
• Kan ik normaal naar het toilet? - Wanneer u naar huis gaat, zal u normaal het toilet kunnen gebruiken. We raden wel aan om een verhoging te gebruiken. Op die manier buigt u niet te diep door en is er minder kans op een luxatie.
• Mag ik voor mijn huisdieren zorgen? - Van zodra de wonde dicht is (meestal na drie weken), is het geen probleem om in contact te komen met huisdieren. Zolang de wonde niet genezen is, houdt u best wat afstand om besmetting te bekomen.

 

Bij volgende alarmtekenen moet u uw huisarts verwittigen:
- Als de wonde abnormaal rood en warm is, of plots opnieuw lekt.
- Bij toenemende koorts
- Bij pijn en zwelling in de kuit
- Bij plotse kortademigheid
- Bij plotse pijn op de borst

Als u nog vragen heeft, kunt u die stellen aan Dr. Dujardin  tijdens de raadpleging. U kunt een afspraak maken via het secretariaat orthopedie op het telefoonnummer 051/334 700.