Ontwrichting van het sleutelbeen (AC-luxatie)
Het AC-gewricht is de verbinding tussen het uiteinde van het sleutelbeen (clavicula) en het uitsteeksel van het schouderblad (acromion), vandaar de afkorting AC = acromio claviculair gewricht. Het AC-gewricht is geen beweeglijk gewricht, eerder een “pseudogewricht”. Bij bewegingen van de bovenarm maakt het sleutelbeen hoogstens kleine rotatie bewegingen. Het gewrichtje is bekleed met een kraakbeen laag en heeft zelfs vaak een kleine meniscus.
De gewrichtsstabiliteit wordt hier bepaald door een kapsel en enkele ligamenten. Het AC-gewricht kan ontwricht raken door een ongeval. We zien dit type van letsel heel vaak bij fiets- of sportongevallen.
De letsels kunnen in ernst verschillen en worden daarom gegradeerd. Afhankelijk van de graad/instabiliteit, wordt een aangepaste behandeling voorgesteld. Lichte gevallen genezen zonder operatie, de zwaardere worden liefst operatief hersteld.
Symptomen en klinisch onderzoek: afhankelijk van de ernst van de aantasting
- Pijn top van de schouder
- Zichtbare lichte opzetting top van de schouder
- Meer duidelijk uitgesproken trapstand: pianotoetsfenomeen, waarbij het sleutelbeen naar beneden kan geduwd worden, doch spontaan terug naar boven komt.
Behandeling
Niet-operatief
De meest frequente en relatief stabiele letsels, met weinig verplaatsing, kunnen behandeld worden zonder een operatie. De arm wordt enkele weken (2-4wk) ondersteund in een draagverband tot de pijn onder controle is. Het heffen wordt best tot een 6-tal weken vermeden. Pijn is hierin de belangrijkste leiddraad.
Operatief
Bij sterke verplaatsing van het sleutelbeenuiteinde en/of bij mensen die fysiek zware arbeid verrichten, wordt een operatief herstel aangeraden, omdat er hier een grote kans is op blijvende hinder en instabiliteit. Bij jonge actieve personen wordt hierbij best geopteerd voor een stabilisatie procedure.
- In acute gevallen = binnen de 2 weken, wordt het gewricht gestabiliseerd door het inbrengen van kunstligamenten. Hierbij worden de afgescheurde ligamenten weer tegen elkaar gebracht zodat het lichaam de kans krijgt om littekenweefsel te vormen. Alzo kunnen ze hun functie als stabilisator terug opnemen. Het ingescheurde kapsel wordt waar aangewezen, eveneens opnieuw gehecht/verstevigd.
- In chronische gevallen kan een reconstructie van de ligamenten uitgevoerd worden. Afhankelijk van type letsel kan geopteerd worden voor synthetische ligamenten of het gebruik van een donorpees.
Nazorg
- Wondzorg na 2-3dg via de huisarts aanbevolen.
- Na de operatie is er een periode van rust: +/- 4wk, tenzij anders aangegeven. Enkele malen per dag mag u de arm los laten hangen en kleine bewegingen verrichten. De auto besturen raden we in deze periode af.
- Verwijderen van de hechtingen vanaf 6wk postoperatief
- Kinesitherapie volgens order van de chirurg.
- Zwaar hefwerk wordt de eerste 2 maanden afgeraden.
Wat te verwachten?
Deze ingreep heeft een hoge slaagkans. Resterende pijnklachten of opnieuw optreden van een trapstand kunnen voorkomen, maar zijn eerder zeldzaam. Alle schouderactiviteiten mogen nadien zonder beperkingen hernomen worden.
Complicaties
Zoals bij elke operatie kan dit zijn:
- Infectie: de behandeling hiervoor is antibiotica, maar soms is het nodig het gebruikte materiaal te verwijderen tot de infectie verdwenen is.
- Nabloeding: deze stopt in meeste gevallen spontaan.
- Zenuw- en bloedvatletsels: deze zijn gelukkig genoeg vrij zeldzaam
Meer specifiek bij deze ingreep:
- Schouderstijfheid is soms aanwezig en vereist aldan een meer doorgedreven kinesitherapie. Soms kan een mobilisatie onder narcose nodig zijn of zelfs overwogen worden om een artroscopie te doen, waarbij het verlittekende kapsel dient losgemaakt te worden.
SOS: surgical outcome scores: Kwaliteitsopvolging
Patient Reported Outcome Measures (Proms) zijn eenvoudige vragenlijsten voor patiënten om de effectiviteit van uw medische behandeling te meten. Binnen ons ziekenhuis trachten wij de kwaliteit van zorg te optimaliseren. Excellente zorg verlenen is belangrijk, maar minstens even belangrijk is de kwaliteit van leven na uw ingreep. Dit betekent dat wij er alles aan willen doen om uw functioneel niveau zodanig te herstellen zodat u opnieuw zoveel mogelijk kunt wat u voor de ingreep allemaal deed (beroep, sport en hobby).
Gedurende de komende maanden wordt u een aantal keren gevraagd een digitale vragenlijst in te vullen. Dit gebeurt één keer voor de operatie en vervolgens ontvangt u een aantal keren na de operatie een vragenlijst thuis per e-mail. Check daarom regelmatig uw mailbox, ev ook bij ongewenste email.
Deze kwaliteitsopvolging is een essentieel onderdeel van uw behandeling en werd nauwgezet opgesteld om uw herstel maximaal te kunnen monitoren. Daarnaast kunnen wij met uw resultaten continu de kwaliteit van onze zorg verbeteren.