Voorste kruisband scheur
Het afscheuren van de voorste kruisband is iets dat vaak voorkomt. Het overkomt vooral sporters die aan contactsporten doen, zoals voetbal of basketbal. Vrouwen hebben een hogere kans dan mannen. Vaak moet de voorste kruisband operatief gereconstrueerd worden om alle activiteiten opnieuw te kunnen uitvoeren.
Anatomie
De knie is het grootste gewricht in het lichaam. Het wordt gevormd door het onderste uiteinde van het dijbeen (femur), de bovenkant van het scheenbeen (tibia) en de knieschijf (patella). Naast het scheenbeen loopt het kuitbeen (fibula). De uiteinden van het bot zijn bedekt met een belangrijke kraakbeenlaag. Deze zorgt ervoor dat het gewricht soepel beweegt en werkt als schokdemper.
De meniscussen zijn een halvemaanvormige schijfjes die op het scheenbeen liggen. Ze bestaan uit een rubberachtig materiaal. Ze zorgen er voor dat het dijbeen beter in het scheenbeen past. Het zijn schokdempers die het lichaamsgewicht bij elke stap gelijkmatig verdelen. Ze hebben ook een stabiliserende functie in de knie, net als de kruisbanden.
Ligamenten in en rondom de knie zorgen voor een goede stabiliteit van de knie. De meest bekende zijn de kruisbanden. Er is een voorste en een achterste kruisband, die zoals de naam het zegt, elkaar kruisen in de knie. De kruisbanden zorgen ervoor dat het dijbeen en het scheenbeen niet voor- achterwaarts ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Naast de kruisbanden zijn er twee collaterale banden, namelijk de mediale (binnenste) en de laterale (buitenste) collaterale band. Deze liggen aan de zijkanten van de knie en zorgen ervoor dat het dijbeen en het scheenbeen niet zijwaarts kunnen bewegen.
Oorzaak
De voorste kruisband wordt meestal beschadigd tijdens het sporten. Een korte draaibeweging van de knie bij het wisselen van richting is vaak de oorzaak. Ook plots stoppen, verkeerd neerkomen en een directe slag op de knie kunnen het letsel veroorzaken.
Symptomen
Tijdens het oplopen van een voorste kruisband letsel is vaak een krak te horen. De knie zakt als het ware van onder u weg. Er is onmiddellijke pijn, met typisch ook vrij snel zwelling. Het zal moeilijk zijn om te stappen en de knie zal niet volledig kunnen buigen of strekken.
Diagnose
Het klinisch onderzoek van de arts is heel belangrijk in de diagnose stelling van een voorste kruisband letsel. Er bestaan specifieke testjes waardoor je met het onderzoek alleen al een grote zekerheid kan hebben of er al dan niet een letsel is. Er wordt ook een RX genomen om andere letsels uit te sluiten. Soms, maar niet altijd, is er op de RX een klein fractuurtje zichtbaar (Segond fractuur) dat wijst op een kruisband letsel.
Vaak wordt een aanvullende MRI scan van de knie gemaakt om 100 procent zeker te zijn.
Behandeling
De behandeling van een voorste kruisband letsel is heel afhankelijk van de individuele noden van een patiënt. Een jonge actieve patiënt zal sneller geopereerd worden om er voor te zorgen dat deze alle sporten opnieuw kan doen. Bij de minder sportieve, meestal oudere patiënt, kan gekozen worden om niet operatief in te grijpen.
Niet operatief
Een gescheurde voorste kruisband zal niet genezen zonder operatie. Bij sommige mensen zal een gescheurde voorste kruisband echter geen klachten geven, zeker als ze weinig sportief zijn. Er kan dan gekozen worden om een brace aan te meten die de knie stabiel moet houden. Kinesitherapie kan de spieren rondom de knie sterker maken, zodat zo de stabiliteit terugkeert en een brace niet meer nodig is.
Operatief
Bij actieve mensen is het belangrijk om het ligament te reconstrueren om doorzakking - en nieuwe letsels die daar door veroorzaakt worden - te voorkomen. Dit gebeurt via een kijkoperatie. Er wordt een pees van de patiënt genomen via een kleine incisie. Deze pees wordt aangebracht op de plaats waar vroeger de voorste kruisband lag. Op die manier neemt de pees eigenlijk de functie van de oude kruisband over. Verschillende pezen kunnen worden gebruikt, zoals de hamstringpees, de patellapees en de quadricepspees. Als deze reeds weg zijn, of beschadigd, kan voor een pees van een donor of een artificiële pees gekozen worden. De chirurg kiest welke pees het beste voor u is.
Meestal wordt gewacht tot de knie goed ontzwollen is om de operatie uit te voeren. Hierdoor zijn er minder risico’s op complicaties.
Het vastgroeien van de pees duurt enkele maanden. Intensief sporten kan pas vanaf 6 maand na de operatie.
Mogelijke complicaties
Zoals bij elke operatie kan er infectie, bloeding of flebitis optreden. Meer specifiek kan de knie stijf worden (arthrofibrosis) door vorming van littekenweefsel. Vaak is er een (tijdelijk) voos gevoel rondom de plaats waar de pees genomen is. Het opnieuw scheuren van de kruisband door te snelle revalidatie is mogelijk.
Het revalidatieschema kan u vinden bij de rubriek “praktisch - revalidatieschema’s” op deze site.
Als u nog vragen heeft, kunt u die stellen aan Dr. Dujardin tijdens de raadpleging. U kunt een afspraak maken via het secretariaat orthopedie op het telefoonnummer 051/334 700.